(trianlietsi.vn) - Nói nhà văn cầm súng ở đất nước ta là nói đến một danh sách nhiều người, nói đến cả một thế hệ hoặc vài thế hệ. Nhưng nói nhà văn cầm súng hy sinh trên chiến trường với khẩu súng trên tay trong xáp mặt với kẻ thù, và trên lưng chiếc bòng bản thảo, thì cố nhiên không phải nhiều. Và sẽ còn ít hơn nếu đó lại là người, trong một thời gian ngắn, dẫu hy sinh quá sớm, mà vẫn để lại được số trang bản thảo và ghi chép nhiều đến bất ngờ so với những gì sức người có thể làm được. Hơn thế, trên cái di sản viết và ghi chép cần mẫn còn may mắn giữ lại được, thấy tiếc xót cho biết bao dự định mới mẻ, lớn lao, sau những gì đã được in, có không ít trang lấp lánh bao tài năng như Ước mơ của đất và Sen trong đồng, bên những trang thật sự là chói sáng bởi nó là đỉnh cao-những đỉnh cao đứng bên nhau mà không hề che khuất nhau, mà luôn luôn gây ngạc nhiên như: Chuyện xóm tôi và Những đứa con trong gia đình, Người mẹ cầm súng và Ở xã Trung Nghĩa... Thì đó chính là và chỉ là Nguyễn Thi.