TRẢ LẠI TÊN VÀ QUÊ QUÁN CHO ANH
Đôi lời về tác giả: CCB Đào Thiện Sính đã đến hơn 230 nghĩa trang liệt sĩ từ Quảng Trị tới các tỉnh miền Đông Nam bộ, Tây Nam bộ, cẩn thận ghi chép tên, tuổi, quê quán 30.000 liệt sĩ. Nhiều trường hợp có đủ thông tin thôn, xã, ông gửi thư đến tận gia đình. Các trường hợp chỉ có tên huyện, thị xã, ông gửi về phòng, ban thương binh xã hội của tỉnh, huyện đó để xem xét, làm rõ. Ước tính, CCB Đào Thiện Sính đã gửi hơn 40.000 bức thư báo tin đến tận tay gia đình, thân nhân liệt sĩ, giúp khoảng 5.000 gia đình tìm được phần mộ người thân. Cách đây vài ngày, Ông có gửi cho BBT nhiều tài liệu quý báu, BBT sẽ đăng tải hy vọng thêm một kênh thông tin giúp gia đình liệt sỹ còn đang ngóng chờ tham khảo.
TRẢ LẠI TÊN VÀ QUÊ QUÁN CHO ANH
“Đi suốt dặm dài non nước
Máu các anh, xanh mướt những rừng cây
Xương các anh chất cao như núi
Để rồi đất nước đẹp hôm nay…”
Tôi cứ nhẩn nha đọc những vần thơ trên để tri ân các anh hùng LS đã hy sinh cho Tổ Quốc
Hơn 5 ngàn NTLS cả nước đang chăm sóc các anh, tuy nhiên số LS có đầy đủ thông tin còn quá ít do chiến tranh kéo dài và ác liệt cùng một số nguyên nhân khác mà gần 1 triệu LS bây giờ chưa biết ở nơi nào. Hoặc đã vào NT nhưng chưa xác định danh tính
Số LS may mắn đã được vào nghĩa trang thế nhưng quê quán còn thiếu ngày tháng năm sinh, ngày tháng năm hy sinh cũng mất. Hàng ngày tôi vẫn nhận được thư, và các cuộc điện thoại gọi tới nhờ tìm LS. Bằng nhiều năm gắn bó với nghĩa trang với kinh nghiệm tra cứu, giải mã các ngôi mộ chưa đủ thông tin đã có nhiều kết quả đáng mừng. Hơn 4 ngàn gia đình LS từ mọi miền đất nước đã hồi âm, mỗi LS là một câu chuyện tình cảm thiêng liêng tha thiết.
Tại NTLS Đường 9 ghi: LS Nguyễn Đức Bính, không ngày tháng năm sinh, không quê quán và ngày tháng hy sinh không có, và rồi Thượng tá Nguyễn Đức Thịnh Hải Quân vùng 4 đã nhận ra người thân của mình quê quán xã Kênh Giang – Thủy Nguyên – Hải Phòng. Đó là LS Nguyễn Đức Bính, người lính lái xe Trường Sơn năm xưa. NTLS Vĩnh Cửu ghi: LS Phan Văn Thạc đã được xác định là Phạm Văn Chạc. Quê quán Cẩm Xá – Mỹ Hào – Hưng Yên. LS Dương Đức Sinh và Nguyễn Văn Triệu quê Bắc Giang bị coi là mất tích. Hai gia đình đã được minh oan và được hưởng chế độ sau khi vào nghĩa trang Gò Dầu làm thủ tục nhận hài cốt. Gia đình LS Nguyễn Văn Oan và Nguyễn Chộm nhiều năm tìm kiếm ở Quân khu 9 không có kết quả và rồi họ đã vui mừng báo tin đó là Nguyễn Văn Ơn (Trà Vinh) và Nguyễn Văn Chộm (Tiền Giang) đang ở nghĩa trang Bến Cầu và Lộc Ninh thuộc Quân khu 7. NTLS Phú Yên ghi: LS Bùi Văn Mo được xác định là Bùi Văn Mô Kim Bôi – Hòa Bình. NTLS Gò Dầu ghi: LS Nguyễn Khuông quê quán Hợp Lý, Lý Nhân, Hà Nam được xác định là Trần Đình Khuông. Người chị gái Trần Thị Trang Nhung đã phải nhiều năm đến nhiều cơ quan chức năng mới trả lại được tên cho người em của mình. Hai LS cùng học một trường, cùng đi bộ đội một ngày, cùng hy sinh trong một trận đánh và vào cùng một nghĩa trang Trà Võ. Và rồi họ lại cùng nhau về lại quê hương Vũ Công – Kiến Xương – Thái Bình, đó là hai chú cháu ruột Nguyễn Văn Luyến và Nguyễn Văn Hạnh. Bà Đỗ Thị Quý quê Sơn Dương – Tuyên Quang kể: tôi vào ở với con gái 8 năm kề ngay NTLS Quận 9 thường xuyên vào thắp hương cho các anh linh LS mà không hay biết bố mình Đỗ Anh Hào nằm tại đây. Bởi vì giấy báo tử chỉ ghi hy sinh mặt trận phía Nam, cái khái niệm phía Nam ấy trải dài từ Quảng Trị đến Cà Mau, lên Tây Nguyên và sang cả nước bạn Campuchia. Các gia đình Hứa Minh Tâm (Phú Thọ), Phạm Văn Phượng (Thanh Hóa), Bùi Xuân Hưng (Hòa Bình), Hoàng Văn Thùy (Quảng Ninh) vì không có điều kiện nên thường xuyên gọi điện nhờ tôi thắp hương cho các LS. Gia đình LS Lê Minh Côn (Thừa Thiên Huế) tức tốc vào ngay NT Châu Thành khi đến nơi đã điện gọi cho tôi khi nhận ra đúng ngôi mộ người thân của mình. LS Phạm Tấn Kha cả dòng họ và chòm xóm góp tiền đưa LS về quê Đồng Xuân – Phú Yên, mẹ LS vui mừng khôn xiết, một năm sau cụ mãn nguyện ra đi. NTLS Long Thành có ngôi mộ Nguyễn Văn Thức chỉ ghi “KBM” nhưng đã được xác nhận LS quê quán Vĩnh Kim – Yên Bình – Yên Bái. LS Nguyễn Hữu Lịnh tên thật của ông Nguyễn Hữu Lệnh quê quán Sơn Tịnh – Quảng Ngãi ông được thả từ nhà tù Côn Đảo (1973) đơn vị cho về quê nhưng ông xin ở lại chiến đấu và đã hy sinh tại Tân Biên. Hai anh, em ruột Nguyễn Văn Hồng, Nguyễn Văn Sinh quê quán Yên Thế đều hy sinh ở Tây Ninh. Tám LS cùng quê Lương Điền – Hải Dương cùng vào trận và cùng hy sinh tại biên giới Tây Nam. Những người vợ thủ tiết thờ chồng nuôi bố mẹ và các em chồng bây giờ sống cô đơn như bà Hà Thị Biên Giới vợ LS Hoàng Công Phúc quê quán Tân Sơn – Phú Thọ, vợ LS Lê Thanh Bình quê quán Thanh Hóa. Bà Phan Kim Lương vừa là vợ vừa là mẹ LS. Bà Nguyễn Thị Tròn ở với chồng 4 ngày thế rồi chồng bà LS Hà Văn Sen quê quán Hòa Bình không về nữa. Gia đình LS Nguyễn Bá Đáng (Thừa Thiên Huế), Bùi Chọn (Quảng Ngãi) đều tìm ở Tây Nguyên và Quân khu 5 nhưng phần mộ lại ở NT Quân khu 7. Mẹ LS Hoàng Ngọc Vàn (Thanh Hóa) đã 100 tuổi vẫn nói chuyện qua điện thoại vui mừng khi nhận được tin con suốt 50 năm chờ đợi. NT Bình Dương ghi: LS Lê Văn An (Phước Tăng – Nha Trang), LS Trần Văn Cư ghi Phú Khánh, LS Nguyễn Trọng Tiến ghi Phú Khánh, LS Lê Đình Xê ghi Phú Khánh. Nhưng bốn LS này được xác định là ở quê hương Bình Định. Có những ngôi mộ được xác định là đúng nhưng khi bốc lên không hề có hài cốt. NTLS Phú Yên ghi: LS……. Hồng được xác định là Trần Văn Tiến (Chợ Gạo – Tiền Giang). LS Hà Văn Kiên ghi: Thị xã Thái Nguyên được xác định là Hà Văn Thàm Nguyên Bình – Cao Bằng. LS Nguyễn Văn Ngân (Miền Bắc) được xác nhận là Nguyễn Văn Ngấn, Ninh Hải – Ninh Giang – Hải Dương. LS Phạm Văn Lưỡng trên bia mộ chỉ ghi Phạm Văn Tương (Miền Bắc) được xác nhận Phạm Văn Lưỡng, Hưng Đạo – Tứ Kỳ – Hải Dương. LS Tam tại NT Tiền Giang không quê quán, không họ được xác nhận là Phí Ngọc Tam quê quán Phù Cừ – Hưng Yên. Tin vào thầy bói, cô đồng, nhà ngoại cảm bốc nhầm hài cốt ở nơi hài cốt thật cách xa nhau hàng ngàn cây số.
Trên đây chỉ là những ngôi mộ bí ẩn mang tính điển hình của hàng ngàn ngôi mộ mà tôi đưa tin. Những ngôi mộ để được xác định đúng các gia đình LS và tôi phải vất vả đến nơi này nơi khác tìm kiếm chứng lý, xác nhận AND mới trả được đúng tên và quê quán cho LS. Những ngôi mộ tập thể 50, 100, 200 đặc biệt tại NTLS Mộc Hóa – Long An có tới 281 người cùng chung một ngôi mộ. Rồi số đông ở các NT chỉ ghi tên không có họ, không có quê quán ngày tháng năm sinh hoặc ghi chưa xác định danh tính còn nhiều vô kể.
Đến với NTLS nhiều lần, nhiều năm lòng tôi cảm xúc ngập tràn:
“Tên anh quê quán nơi nao
Biến thành màu mỡ ngấm vào cỏ cây
Người thân mong đợi tháng ngày
Còn tôi hy vọng bia đầy đủ tên…”
Bài thơ “Niềm hi vọng” đã được lên sóng VTV1, VTV8, VTV9, và KTV. Tôi đang lưu giữ hàng ngàn tên ngôi mộ do sai lệch tên, quê quán, năm sinh, ngày tháng năm hy sinh, đơn vị. Hi vọng một ngày nào đó những cánh thư nghĩa tình sẽ tới những bản làng xa xôi, vùng sâu, vùng xa sẽ được xác định đúng là người con của quê hương mà người thân không ngờ tới. Họ đang khao khát đợi chờ. Biến niềm hi vọng thành sự thật chứ không phải là mơ.
Bà Đỗ Thị Quý con LS Đỗ Anh Hào xã Hào Phú – Sơn Dương – Tuyên Quang cùng CCB Đào Thiện Sính tại NT LS Quận 9
Bà Phạm Thị Hường – em gái liệt sỹ Phạm Văn Minh và Cựu chiến binh Đào Thiện Sính – người tìm ra ngôi mộ tại NTLS Trần Văn Thời – Cà Màu
Từ những thông tin rất mong manh mà đã kết nối thành công một cách hoàn hảo. Nhờ có sự giúp đỡ tận tình của Phòng Thương Binh Xã Hội Huyện Trần Văn Thời – Cà Mau và Huyện Đội Văn Bàn – Lào Cao đã lưu trữ giấy nhập ngũ của liệt sỹ Phạm Văn Minh suốt 50 năm; nên đã xác định liệt sỹ Minh. Quê Quán: xã Tân An, Văn Bàn, Lào Cai. Với tình thương yêu vô hạn của người em gái Phạm Thị Hường quyết tâm đi tìm anh và đã có kết quả chính xác.
(Trên đây chỉ là trích một phần nhỏ trong bài viết của CCB Đào thiện Sính khi có điều kiện BBT sẽ giới thiệu toàn bộ Bài viết của tác giả).
Bài, ảnh: Đào Thiện Sính