NHỮNG KỈ NIỆM CHIẾN TRANH

Chiến tranh loạn lạc em may mà trốn sang Việt Nam được người dân khu biển hồ – Play Ku cưu mang giúp đỡ – em biết thêm tiếng việt – em lớn lên bằng củ mì, trái bắp – ân tình ấy suốt đời không thể nào quên. Tôi khuyên em bây giờ đã là chánh văn phòng của phụ nữ tỉnh cần phải học và công tác thật tốt xứng đáng với xương máu của quân tình nguyện Việt Nam. Tôi đã xếp lịch dạy chữ Việt cho Na vào những buổi tối và cả vào chủ nhật hàng tuần. Hơn một tháng em tiếp thu khá nhanh nhưng hay nũng nịu, mộng mơ.

Theo tinh thần chỉ đạo của Trung Ương năm nay 1981 cuộc mit tinh ngày chiến thắng tiêu diệt tập đoàn Pôn Pốt – Iêng xa ri (7/1) phải lớn hơn có cả diễu binh và diễu hành. Tỉnh Phú Khánh của Việt Nam và tỉnh Chăm Pa Sắc của Lào kết nghĩa với Strung Treng. Hai đoàn đã đến ngày 4 và ngày 5 tháng 1. Thấu hiểu hoàn cảnh của bạn, tỉnh Phú Khánh đã chở theo 5 tấn lương thực, thực phẩm vừa giúp bạn vừa tự tổ chức nấu ăn – Nơi ăn ở chưa có, đoàn chuyên gia chúng tôi nhờ bộ tư lệnh tiền phương quân khu 5 làm lán trại tại bãi cát ngã ba bờ sông Sê San và mượn 200 cái võng – các đồng chí lãnh đạo của 2 tỉnh được quân khu 5 mời vào doanh trại để ở nhưng các đồng chí nói rằng dòng sông đẹp quá và để ôn lại những tháng ngày kháng chiến gian lao sống chung với đồng bào, đồng chí càng vui hơn.

Stung Treng là những cánh rừng già chạy dài từ Chăm pa sak đổ xuống – từ Na ta ki ri tạt sang – dân cư ở đây sống thưa thớt với những căn nhà đơn sơ, nho nhỏ. Điều kiện kinh tế chậm phát triển, tự cung tự cấp, nghèo nàn – cơ sở hạ tầng giao thông chưa tốt – nhưng với tấm lòng của người dân luôn hướng theo những bước chân anh bộ đội Việt Nam – dẫu chỉ là nải chuối, trái dừa, trái mít nhưng cũng thể hiện sự yêu thương – gần gũi và luôn tin yêu những người lính Việt Nam chúng tôi.

Stung treng được mệnh danh là thủ phủ Đông Bắc Campuchia – diện tích 11.092km. Gồm 06 huyện và thị xã. Năm 1970, sau khi hoàn thành nhiệm vụ tôi đã xa Stung treng và cứ nghĩ không bao giờ gặp lại. Thế rồi mùa xuân 1979, trong đoàn quân tiến về Stung treng tôi đã may mắn gặp lại cảnh cũ người xưa, niềm vui dâng trào, bài thơ “Trở lại Stung treng ra đời đã vào bản tin tiền phương quân khu 5 được hàng vạn chiến sỹ tình nguyện Việt Nam và nhân dân Campuchia đón nhận:

Tháng 8 năm 2023, tôi đến bến đò xưa ở tỉnh Stung Treng (Campuchia). Nơi gần ngã ba sông Xê San hội tụ với sông Mê Kông. Nhìn tượng đài quân tình nguyện Việt Nam sừng sững trên khu đất rất đẹp – lòng tôi nhớ về 20 chiến sỹ thông tin đã hy sinh tại bến đò này trong đó có LS Vũ Đức Mô, sinh năm 1949, nhập ngũ tháng 7/1967

Chúng ta đều biết rằng, chỉ những người nằm xuống mới được dựng bia mộ. Thế nhưng, chiến tranh lại có rất nhiều điều bất ngờ mà nếu không được mắt thấy tai nghe, thật khó để tin đó là sự thật. Và câu chuyện của các liệt sĩ Đại đội 94, Sư đoàn 5, Quân khu 7 (C94F5QK7) một lần nữa chứng minh điều đó.

Trong số hơn một triệu liệt sĩ hy sinh ngoài mặt trận, có hàng chục nghìn liệt sĩ ra đi không để lại kỷ vật gì cho gia đình. Nhiều thân nhân liệt sĩ cũng không hay biết, có một nơi ở bên kia bán cầu vẫn lưu giữ một phần ký ức của các liệt sĩ. Cho đến một ngày, những ký ức thiêng liêng ấy được đánh thức và trở về bên gia đình sau nhiều nỗ lực của thế hệ hôm nay với tấm lòng tri ân người nằm xuống.

Một chiến sỹ nhận thư người yêu từ hậu phương gửi tới thời gian đã hơn 1 năm mới đến tay, bì thư không còn nguyên vẹn, nội dung thư đã cháy phần dưới – thế rồi cả đơn vị chuyền tay nhau đọc với niềm sung sướng dâng trào.

Khi trăng lên một con sào chúng tôi bí mật xuống thuyền lao nhanh trên con sông Mê kong tiến về phía Bắc khoảng 30 phút rẽ vào một cái rạch nhỏ cứ thế lao đi được một tiếng tới một cái hồ rộng mênh mông. Lúc đó trăng đã lên đỉnh đầu. Hồ nước trong vắt, ánh trăng vằng vặc soi hai thuyền bám nhau men theo bờ để giữ bí mật.