Năm 1959, khi 19 tuổi, Trương Thị Diên được cử đi tập huấn lớp nghiệp vụ dạy vỡ lòng ngắn ngày. Sau khóa học, chị trở về, buổi sáng dạy lớp vỡ lòng ở Hợp tác xã (HTX) Ngư nghiệp Quang Thịnh, thôn Thanh Khê, buổi chiều dạy lớp vỡ lòng ở làng Thanh Hà, xã Thanh Trạch. Tuy dạy học ở hai địa bàn cách xa nhau, lại vừa kiêm nhiệm làm công tác y tế, nhưng chị vẫn làm tốt công tác chăm sóc sức khỏe, cứu chữa nhân dân trong thời kỳ đế quốc Mỹ ném bom, bắn phá Quảng Bình ác liệt.
 |
|
Bà Trương Thị Diên giới thiệu bức ảnh bà được gặp Bác Hồ tại Đại hội Anh hùng, chiến sĩ thi đua toàn quốc lần thứ tư. |
Năm 1965, khi đang dạy vỡ lòng ở HTX Ngư nghiệp Quang Thịnh, máy bay Mỹ ập đến ném bom, cô giáo Trương Thị Diên nhanh chóng đưa 25 cháu vào hầm trú ẩn an toàn; phòng học bị sập, chị bị thương khi đang ở nắp hầm che chở cho các em. Do có thành tích trong giáo dục, nên cô giáo Diên được nhận Huy hiệu Bác Hồ gửi tặng.
Cuối tháng 12-1966, Trương Thị Diên được cấp trên cử ra Hà Nội dự Đại hội Anh hùng, chiến sĩ thi đua chống Mỹ, cứu nước. Đoàn đại biểu của tỉnh Quảng Bình do đồng chí Đặng Gia Tất, Phó chủ tịch UBND tỉnh làm trưởng đoàn, ra Hà Nội bằng xe ô tô. Thời chiến, đoàn vừa đi vừa phải tránh bom, nên gần một tuần mới ra đến Hà Nội và được nghỉ ở nhà khách 37 Hùng Vương. Trong đoàn, có chị Diên và chị Bình (khi đó là Chủ tịch Hội Phụ nữ tỉnh Quảng Bình) đem theo con nhỏ. Con gái của chị Diên là Nguyễn Thị Tố Uyên, khi đó mới được 6 tháng tuổi, ban tổ chức phải bố trí người trông con giúp. Trong thời gian diễn ra đại hội, chị Diên vinh dự hai lần được gặp Bác Hồ. Lần đầu vào ngày 30-12-1966, Bác Hồ đến dự khai mạc đại hội. Người phát biểu và biểu dương thành tích trong chiến đấu, sản xuất, công tác, học tập của các đại biểu, nhất là các đại biểu nhỏ tuổi, khuyết tật. Bác cũng nhắc nhở các anh hùng, chiến sĩ thi đua không được tự mãn, mà phải không ngừng rèn luyện để ngày càng tiến bộ.
Ngay sau đại hội, Đoàn đại biểu phụ nữ y tế Quảng Bình vinh dự được gặp Bác Hồ tại phủ Chủ tịch. Bác ân cần dặn dò các thành viên trong đoàn khi trở về quê hương phải cố gắng phục vụ nhân dân, phục vụ người bệnh tốt hơn, để góp phần đánh thắng giặc Mỹ xâm lược. Trước khi ra về, Bác tặng mỗi chị em một chiếc Huy hiệu của Người; riêng đại biểu Diên và đại biểu Bình, có con nhỏ, còn được Bác tặng thêm mỗi người hai gói kẹo.
Nhìn lên bức ảnh Chủ tịch Hồ Chí Minh nói chuyện với một số đại biểu về dự Đại hội Anh hùng, chiến sĩ thi đua toàn quốc lần thứ tư, được treo trang trọng tại phòng khách của gia đình, bà Diên xúc động kể: “Khi đó, Hà Nội thời tiết lạnh lắm. Chị em chúng tôi mỗi người được phát một chiếc áo bông. Giờ nghỉ giải lao, Bác xuống hội trường nói chuyện với đại biểu. Bác ân cần hỏi tôi: “Cô làm nghề chi?”. Tôi lúng túng, chưa kịp trả lời thì đồng chí Đặng Gia Tất báo cáo: “Thưa Bác, cô này là Trương Thị Diên, làm công tác giáo dục và y tế ạ!”.
Bức ảnh chụp trong khoảnh khắc đó. Vài ngày sau, Trương Thị Diên bất ngờ nhận bức ảnh này từ một phóng viên và đã lưu giữ bức ảnh đến năm 1983, khi con út Nguyễn Thị Tố Uyên sang học tập tại Hungary. Trong hành trang đem theo của Tố Uyên có bức ảnh người mẹ được chụp ảnh với Bác Hồ, cùng dòng chữ: “Mạ tặng con tấm ảnh kỷ niệm khi bế con ra Hà Nội dự đại hội và được gặp Bác Hồ, tháng 10-1966”. Lời nhắn nhủ và kỷ vật tặng con gái trước lúc lên đường là nguồn động viên, khích lệ Tố Uyên, dù khó khăn vẫn phấn đấu vượt lên, đạt thành tích cao trong học tập. Năm 1986, Tố Uyên về nước, trao lại bức ảnh trên cho mẹ và gia đình lưu giữ cẩn thận đến nay. Bốn người con của bà Diên đều trưởng thành, là bác sĩ, kỹ sư. Cô con gái Tố Uyên ngày nào cùng bà ra Hà Nội dự hội nghị và được gặp Bác Hồ, nay đã 52 tuổi, công tác tại Sở Y tế Quảng Bình.
Với những thành tích xuất sắc trong phong trào thi đua chống Mỹ, cứu nước, ngay trong dịp diễn ra Đại hội Anh hùng, chiến sĩ thi đua chống Mỹ, cứu nước lần thứ tư, Trương Thị Diên được phong tặng danh hiệu Anh hùng Lao động. Những lần được gặp Bác, hình ảnh và những lời căn dặn của Người vẫn luôn in đậm trong tâm trí của bà, là niềm động viên cổ vũ để bà nỗ lực phấn đấu trong công tác, hoàn thành tốt nhiệm vụ. Gần 80 tuổi đời, 53 năm tuổi Đảng, bà Diên vẫn luôn khắc ghi lời căn dặn của Bác, nêu gương sáng cho con cháu noi theo.
Bài và ảnh: LAN PHƯƠNG – QĐND)