Anh hùng liệt sĩ Nguyễn Văn Đừng

   Nguyễn Văn Đừng, dân tộc Kinh, sinh năm 1938, tại ấp 1, xã Phong Mỹ, huyện Cao Lãnh tỉnh Đồng Tháp. Nguyễn Văn Đừng nhập ngũ ngày 5 tháng 9 năm 1959. Khi hy sinh ông là tiểu đội trưởng thuộc đại đội 1, tiểu đoàn 261A (tiểu đoàn ghi rông). Ông là đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam.

   Nguyễn Văn Đừng đã tham dự hơn 30 trận chiến đấu, ông luôn luôn nêu cao tinh thần kiên quyết, dũng cảm, có tác phong chiến đấu rất mưu trí, linh hoạt, khi tiến công thì mãnh liệt chớp nhoáng, khi bám trụ thì gan góc kiên cường. Nguyễn Văn Đừng luôn chấp hành chỉ thị, mệnh lệnh một cách kiên quyết, triệt để, được cấp trên tin cậy. Ông thường được giao những nhiệm vụ quan trọng đột xuất trong những tình huống đặc biệt. Trong sinh hoạt Nguyễn Văn Đừng luôn được đồng đội yêu mến. Nguyễn Văn Đừng là tiểu đội trưởng của “Tiểu đội gang thép” ở Ấp Bắc.

   Trong trận đánh vận động ở Thủ Thừa, 1 tiểu đoàn địch lọt vào trận địa của ta. Bộ phận chặn đầu và trinh sát của ta đã nổ súng đánh địch, nhưng chưa có lệnh của cấp trên, Nguyễn Văn Đừng vẫn kiên trì nằm phục, mặc cho địch vào cách 15 mét rồi 10 mét. Khi có lệnh, Nguyễn Văn Đừng mới bất ngờ nổ súng tiêu diệt quân địch. Trận đánh diễn biến gay go, bọn địch triển khai chiếm địa hình có lợi chống trả rất quyết liệt. Được lệnh, Nguyễn Văn Đừng đã dũng cảm vác trung liên vượt qua bãi trống dưới làn đạn địch, thọc vào giữa đội hình của chúng, tạo thời cơ thuận lợi cho đợn vị xung phong, đánh bại tiểu đoàn “Cọp đen” nổi tiếng ác ôn. 

   Trong trận đánh địch ở Gò Công, đơn vị bố trí phục kích diệt một toán quân địch. Tình huống diễn biến không như dự kiến. Quân địch hành quân hướng khác, chỉ chạm phải khúc đuôi của trận địa ta. Hai bên nổ súng chiến đấu quyết liệt. Đại bộ phận quân ta vẫn giữ được bí mật trận địa. Đại đội trưởng lệnh cho tiểu đội Nguyễn Văn Đừng bí mật vận động, đánh tạt sườn quân địch. Nguyễn Văn Đừng vác trung liên dẫn tiểu đội cơ động, bất ngờ đột kích mãnh liệt vào bên sườn trái, hất quân địch vào thế trận của ta. Bị đánh bất ngờ, toàn bộ đội hình địch rối loạn thương vong rất lớn. Kết thúc trận đánh, ta diệt 145 địch, thu nhiều vũ khí các loại.

   Trong trận Ấp Bắc lịch sử, tiểu đội của Nguyễn Văn Đừng nhận nhiệm vụ hướng phòng ngự chủ yếu. Sau khi đã vận động ra tiêu diệt một cánh quân địch đổ bộ, trở về trận địa, Nguyễn Văn Đừng động viên anh em: “Dù ác liệt thế nào, cũng kiên quyết giữ vững trận địa, tiêu diệt địch đến cùng…”.

   Bọn địch lại tổ chức những đợt tiến công mới, chúng liên tục cho phi pháo và xe M.113 đánh vào trước mặt, rồi cho máy bay lên thẳng đổ quân xuống sau lưng trận địa ta. Địch 5 lần phối hợp xung phong, nhưng đều bị tiểu đội của Nguyễn Văn Đừng đánh bật ra. Đến chiều tối, cả tiểu đội chỉ còn lại 3 người.

Địch tổ chức xe M.113 kết hợp với bộ binh tiến công lên. Nguyễn Văn Đừng phân công 2 chiến sĩ tập trung diệt bộ binh, còn mình chuẩn bị lựu đạn đánh xe. Chờ chiếc M.113 đi đầu tiến sát tới bờ hào, Nguyễn Văn Đừng vọt lên, ném thủ pháo. Chiếc xe đi đầu bốc cháy ngay tại chỗ. Chiếc đi sau vội lủi lại, vừa bắn xối xả vào chỗ Nguyễn Văn Đừng, vừa tháo lui. Tuy đã bị thương nặng, Nguyễn Văn Đừng vẫn gọi 2 chiến sĩ lại, dặn thêm một lần nữa: Quyết giữ vững trận địa… Nguyễn Văn Đừng đã anh dũng hy sinh ngay trên chiến hào, bên xác chiếc M.113 còn đang bốc cháy.

   Trong chiến tháng Ấp Bâc, tiểu đội Nguyễn Văn Đừng đã diệt 3 xe M.113, bắn bị thương 1 chiếc khác, cùng đơn vị bắn rơi 5 máy bay lên thẳng, bắn bị thương 9 chiếc, diệt 470 tên địch. Nhân dân Ấp Bắc đã tặng tiểu đội Nguyễn Văn Đừng danh hiệu “Tiểu đội gang thép!”.

  Nguyễn Văn Đừng đã được tặng thưởng Huân chương Chiến công Giải phóng hạng nhất và là Chiến sĩ thi đua của quân khu.

  Ngày 5 tháng 5 năm 1965, Nguyễn Văn Đừng được Ủy ban trung ương Mặt trận dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam truy tặng Huân chương Quân công Giải phóng hạng nhì và danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân giải phóng.