Liệt sĩ Mạc Thị Bưởi cũng là một trong những người được Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa truy tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang Nhân dân ngay trong đợt phong tặng đầu tiên năm 1955.
Anh hùng Mạc Thị Bưởi sinh năm 1927, dân tộc Kinh, quê ở xã Tân Hưng, huyện Nam Sách, tỉnh Hải Dương. Khi hy sinh, chị đang là đảng viên, cán bộ phụ nữ và du kích xã. Từ năm 1946, Mạc Thị Bưởi đã sớm giác ngộ cách mạng, hăng hái tham gia các công tác phụ nữ, xây dựng cơ sở và làm nhiệm vụ giao thông liên lạc, bảo vệ, giúp đỡ các cán bộ hoạt động ở địa phương.
Nữ Anh hùng Mạc Thị Bưởi (1927-1951).
Năm 1949, địch về đóng bốt tại khu vực Hải Dương, chúng làm hàng rào, tháp canh, càn quét và vây bắt cán bộ. Trong điều kiện khó khăn ấy, một mình chị vẫn kiên trì bám đất, tích cực hoạt động, giác ngộ nhân dân, xây dựng cơ sở kháng chiến, đào hầm bí mật đón cán bộ về chỉ đạo kháng chiến. Kết quả, chị đã tổ chức được 3 đội nữ du kích, xây dựng 35 cơ sở ở ba thôn của xã, vận động quần chúng chống nộp thuế, đi phu cho giặc.
Cuối năm 1950, chị nhận nhiệm vụ làm liên lạc cho bộ đội ta đánh bốt Thanh Dung, chị đã bốn lần bò qua lớp rào dây thép gai, ra vào vị trí của địch để báo cáo lại tình hình và truyền đạt mệnh lệnh, góp phần vào thắng lợi của trận đánh. Năm 1951, Mạc Thị Bưởi làm nhiệm vụ vận động nhân dân vùng địch tạm chiếm, chuẩn bị lương thực, thuốc men để chuyển ra vùng tự do, phục vụ chiến đấu. Trong chuyến cuối cùng, không may chị bị rơi vào ổ phục kích của địch. Từ lâu chị đã bị địch theo dõi và chúng treo giải thưởng lớn cho ai bắt được Mạc Thị Bưởi, nhưng không tìm được tung tích. Khi rơi vào tay địch, chúng đã tra tấn chị dã man, nhưng với sự trung thành tuyệt đối với tổ chức, chị nhất quyết không khai một lời. Khi không thể khuất phục được người chiến sĩ quả cảm, địch đã treo chị lên bụi tre rồi giết chị một cách tàn nhẫn. Lúc hi sinh, Mạc Thị Bưởi mới 24 tuổi xuân. Thương tiếc trước sự hy sinh của chị, nhân dân địa phương và đồng đội đã nêu cao tinh thần quyết tâm, hăng hái chiến đấu, tích cực công tác để trả thù cho người chiến sĩ.
Bộ tem “Anh hùng Mạc Thị Bưởi”.
Ngày 31-8-1955, Mạc Thị Bưởi được Chủ tịch nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa truy tặng danh hiệu Anh hùng Lực lược vũ trang Nhân dân và Huân chương Quân công hạng Nhì. Để tưởng nhớ sự hy sinh dũng cảm của người nữ anh hùng, ngày 3-11-1956, Bưu chính Việt Nam đã phát hành bộ tem “Anh hùng Mạc Thị Bưởi (1927-1951)”, do họa sĩ Bùi Trang Chước thiết kế và in offset màu tại nhà in Ngân hàng Quốc gia Việt Nam.
Tượng đài anh hùng Mạc Thị Bưởi tại quê hương Hải Dương.
Ngày nay, Đảng và nhân dân huyện Nam Sách, tỉnh Hải Dương đã dựng tượng đài Mạc Thị Bưởi cạnh quốc lộ 5 và xây nhà tưởng niệm tại khu vực đền thờ Mạc Đĩnh Chi để ghi công và tưởng nhớ người con anh hùng của quê hương.
Theo Baotanglichsu.vn