ĐI TÌM LIỆT SỸ ĐẶNG VĂN THỦ
Nhân chuyến về thăm quê tháng 11/2019, tôi được nghe ông Đặng Văn Áng kể về câu chuyện gia đình có 2 liệt sỹ. Người cha Đặng Văn Thư, người con Đặng Văn Thủ. Khi tạm biệt quê hương Tân Phong, Ninh Giang, Hải Dương để đi kháng chiến giữa mùa thu 1950, bà Nguyễn Thị Khảm, vợ ông Thư đã có con vài tháng và đặt tên con là Thủ. Năm 1954 bà Khảm nhận giấy báo tử của chồng đã hy sinh ở Điện Biên Phủ, một mình gian khổ nuôi con. Nuôi con là một niềm vui để quên đi tuổi thanh xuân và nỗi nhớ. Đến năm 1969, Đặng Văn Thủ đang học cấp 3 đã viết đơn tình nguyện lên đường chiến đấu, sau 3 đơn tình nguyện. Trong đó có chữ ký của người mẹ nên Thủ được nhập ngũ (Thủ là con một lại là con liệt sỹ).
Năm 1974, bà Khảm nhận giấy báo tử của con đã hy sinh ngày 28/03/1972 tại mặt trận phía nam. Mất chồng,mất con là một nỗi đau vô tận. Tôi hỏi ông Đặng Văn Áng, ông có nghe anh Thủ hy sinh ở tỉnh nào phía nam?. Ông Áng trả lời nghe bạn chiến đấu cùng huyện về nhà chơi nói rằng: Thủ hy sinh ở khu U Minh Thượng.
Tháng 02/2022, tôi đi tới các nghĩa trang liệt sỹ khu vực U Minh Thượng và U Minh Hạ tìm không thấy. Tôi tiếp tục đến các NTLS An Biên, An Minh, Giồng Riềng, Gò Quao thuộc tỉnh Kiên Giang.
Tôi tiếp tục đến NTLS Vĩnh Thuận thuộc khu phố 4, TT.Vĩnh Thuận bất ngờ đã gặp ngôi mộ mang tên LS Đặng Văn Thủ, hy sinh ngày 28/03/1972 nhưng quê quán không có. Tôi hỏi người quản trang về ngôi mộ này, anh quản trang vui vẻ kể rằng: Em đã làm quản lý ở NTLS này 20 năm nhưng chưa có ai đến nhận. NTLS chỉ hơn 2000 ngôi mộ nhưng chỉ có 700 ngôi mộ có tên mà quê quán hầu như chưa rõ. Tôi xin phép quản trang chụp ảnh mộ Đặng Văn Thủ.
Tháng 05/2022, tôi về lại xã Tân Phong gặp ông Đặng Văn Áng và trao tấm hình mộ LS Đặng Văn Thủ. Ông Áng vui mừng nhưng vô cùng cảm động nhận tấm hình mộ và kể rằng: Gia đình bà Khảm bây giờ không còn ai bởi vì bà đã tuổi cao mong mỏi chờ con quá lâu nên đã qua đời hơn tám năm, ngôi nhà của bà giờ đây cũng đã khóa lại thỉnh thoảng những người trong họ thân thích đến thắp hương. Tôi xin nhận tấm hình mộ LS Đặng Văn Thủ để thờ tại nhà tôi vì bố của Thủ là người cùng họ lại là đồng niên nếu anh Thư còn sống cùng tôi năm nay bước sang tuổi 92. Một người bố hy sinh thời chống Pháp, một người con hy sinh thời chống Mỹ. Đã cùng hàng triệu liệt sỹ của chúng ta hy sinh cho Tổ Quốc.
Đây là hình ngôi mộ LS Đặng Văn Thủ tại NTLS huyện Vĩnh Thuận, Kiên Giang đã khớp với giấy báo tử.
– Tin, ảnh: Đào Thiện Sính