Được thành lập năm 2012, với mong muốn tri ân, hỗ trợ gia đình liệt sĩ trong quá trình tìm kiếm, quy tập, xác định danh tính liệt sĩ sau chiến tranh ở Việt Nam, những năm qua, Hội Hỗ trợ gia đình liệt sĩ (HTGĐLS) tỉnh đã trở thành chỗ dựa tin cậy, góp phần làm yên lòng thân nhân, gia đình các liệt sĩ, xoa dịu nỗi đau, bù đắp phần nào sự mất mát do chiến tranh để lại.
Lễ bàn giao, truy điệu và an táng hài cốt Liệt sĩ Nguyễn Văn Đồng ở phường Bạch Hạc, thành phố Việt Trì được tổ chức trang trọng, chu đáo.
Trong tiết trời lạnh giá của những ngày cuối năm, gia đình, người thân, đồng đội, bà con lối xóm của Liệt sĩ Nguyễn Văn Đồng ở phường Bạch Hạc, thành phố Việt Trì thêm ấm lòng khi ước nguyện đưa hài cốt của Liệt sĩ về với quê hương đã hoàn thành. Tháng 4/1966, anh Nguyễn Văn Đồng tình nguyện lên đường tham gia cuộc kháng chiến chống Đế quốc Mỹ xâm lược khi mới tròn 18 tuổi để lại phía sau bố mẹ, người thân và bạn bè cùng trang lứa với bao dự định ước mơ…
Những ngày huấn luyện gấp gáp, chuẩn bị bổ sung cho chiến trường, anh viết khá nhiều thư gửi về cho gia đình. Những bức thư thưa dần và bỗng dưng biến mất. Đó là lúc anh bước vào cuộc chiến cam go, ác liệt Tết Mậu Thân năm 1968 và đã anh dũng ngã xuống khi mới tròn 20 tuổi. Hành trình tìm mộ và đưa anh về đầy gian nan do thiếu thông tin, thông tin không chính xác.
Trong giấy báo tử ghi hy sinh ngày 24/01/1968 tại mặt trận phía Nam, đơn vị hy sinh KN. Sau khi giải mã kí hiệu quân sự, phiên hiệu đơn vị là F1/QK5. Tra cứu trong tài liệu tìm kiếm của Hội HTGĐLS tỉnh Phú Thọ thì có Liệt sĩ Nguyễn Thành Đồn, sinh năm 1948, quê quán Thành Mỹ – Việt Trì – Vĩnh Phú an táng tại Nghĩa trang Liệt sĩ Trường Sơn.
Nhờ đồng đội và các cơ quan chức năng, bằng phương pháp thực chứng và đối khớp các tài liệu khẳng định đây chính là ngôi mộ của Liệt sĩ Nguyễn Văn Đồng được quy tập về từ năm 1977. Việc đính chính, bổ sung thông tin trong hồ sơ và bia mộ được gia đình và cơ quan chức năng phối hợp triển khai. Nhờ đó, tên tuổi, quê quán của Liệt sĩ đã được trả lại đầy đủ, là cơ sở để gia đình thăm viếng và đưa anh về đất mẹ sau 55 năm yên nghỉ cùng đồng đội.
Nhờ sự hỗ trợ, giúp đỡ tích cực của Chi hội HTGĐLS huyện Thanh Thuỷ, Tam Nông, tháng 11/2023, Liệt sĩ Đặng Trần Thảo ở xã Thanh Uyên, huyện Tam Nông đã được đưa về an táng tại nghĩa trang quê nhà.
Thời gian qua, mặc dù công tác tư vấn, hỗ trợ, giúp đỡ thân nhân gia đình liệt sĩ trên địa bàn tỉnh tìm kiếm, đính chính thông tin, di chuyển hài cốt liệt sĩ gặp không ít khó khăn, trở ngại, song nhiều chi hội HTGĐLS cấp huyện đã tích cực kết nối với các cơ quan chức năng trong và ngoài tỉnh để đưa hài cốt liệt sĩ về quê hương.
Điển hình như Chi hội HTGĐLS huyện Thanh Thủy với sự vào cuộc tích cực, trực tiếp của CCB Lê Thị Tâm – Chi hội trưởng đã luôn nhiệt tâm, gương mẫu, hết lòng vì liệt sĩ. Năm 2023, CCB Lê Thị Tâm và hội viên trong Chi hội không quản ngại khó khăn đã cùng với các gia đình liệt sĩ ở huyện Thanh Thuỷ, Tam Nông trực tiếp vào Nghĩa trang Liệt sĩ Hoóc Môn (TP. Hồ Chí Minh), Nghĩa trang Liệt sĩ Quốc gia đường 9 (tỉnh Quảng Trị), Nghĩa trang Liệt sĩ huyện Bến Cầu, huyện Tân Biên (tỉnh Tây Ninh), Nghĩa trang Liệt sĩ huyện Đắk Tô (tỉnh Kon Tum) để hoàn tất thủ tục đưa hài cốt liệt sĩ về quê hương.
Cùng với đó, Chi hội còn tổ chức tư vấn, hỗ trợ trực tiếp cho gần 400 gia đình liệt sĩ ở huyện Thanh Thuỷ về các nội dung liên quan đến liệt sĩ, gia đình liệt sĩ; tư vấn, hỗ trợ in sao giấy báo tử cho 125 trường hợp, xác nhận thông tin về nơi liệt sĩ hy sinh cho 45 trường hợp…
Đại tá Phạm Quyết Chiến – Chủ tịch Hội HTGĐLS tỉnh cho biết: “Chưa năm nào công tác tư vấn, hỗ trợ thân nhân gia đình liệt sĩ lại sôi nổi và đạt được nhiều kết quả như năm 2023. Hội HTGĐLS tỉnh và các chi hội cấp huyện đã tư vấn, hỗ trợ các thủ tục đính chính thông tin, xác nhận mộ và di chuyển 48 hài cốt liệt sĩ về an táng tại nghĩa trang quê nhà, trong đó có tới 90% hài cốt bị sai lệch thông tin được đính chính. Chúng tôi đã tìm kiếm và thông báo, chia sẻ trên nền tảng mạng xã hội, chuyển thông tin 178 phần mộ liệt sĩ quê Phú Thọ bị sai, thiếu thông tin về các chi hội, trong đó đã kết nối được 23 gia đình biết được phần mộ liệt sĩ; tìm kiếm, phát hiện 39 phần mộ liệt sĩ quê ở tỉnh bạn. Trong năm, Hội phối hợp với Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh xác nhận thông tin về nơi liệt sĩ hy sinh cho 145 trường hợp và đính chính thông tin liệt sĩ cho 56 trường hợp…”.
Từ những kết quả trên cho thấy, mặc dù là một tổ chức xã hội tự nguyện, tự chủ, nhưng với tinh thần trách nhiệm, tâm huyết, các thành viên của Hội HTGĐLS tỉnh đã thực sự trở thành cánh tay nối dài của Đảng, Chính phủ trong công tác tìm kiếm, quy tập, xác định danh tính liệt sĩ sau chiến tranh.
Cùng với những kết quả đạt được, hoạt động của Hội còn gặp một số khó khăn như: Việc phối hợp tổ chức lễ đón nhận, truy điệu và an táng hài cốt liệt sĩ ở một số xã chưa khoa học. Một số trường hợp Hội tư vấn lấy mẫu sinh phẩm đối chứng với bia mộ thiếu thông tin, nhưng Cục Người có công và các cơ quan, đơn vị có liên quan thông báo kết quả chậm. Một số mã ký hiệu như: MTB, KBM, P1, P2, PG… hiện chưa được giải mã. Một số mộ liệt sĩ tuy có hài cốt, nhưng còn thiếu, sai, lệch thông tin, cần phải phân tích, đánh giá nhận định hết sức khoa học, tỷ mỷ, cụ thể và cần nhiều thời gian, nhiều cơ quan, đơn vị hợp tác…
Tận tâm, tận lực với nhiệm vụ bằng tình cảm, trách nhiệm thiêng liêng, thời gian tới, Hội HTGĐLS tỉnh sẽ tiếp tục đổi mới hoạt động, trở thành địa chỉ, chỗ dựa tin cậy của gia đình liệt sĩ, các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp, nhà hảo tâm và là cầu nối giữa gia đình liệt sĩ và các cơ quan liên quan.