Chúng tôi lên vùng cao Hà Giang vào những ngày tết Kỷ Hợi sắp đến gần, bên đường, những cây đào rừng hoa bắt đầu chúm chím nở, đây đó những vườn mận, vườn mơ đang nhú lộc. Bà con các dân tộc nơi đây đang chuẩn bị đón một mùa xuân mới. Mùa xuân này, đồng bào các dân tộc Hà Giang nói riêng, các tỉnh biên giới phía Bắc nói chung còn có một sự kiện ghi nhớ: Đó là kỷ niệm 40 năm chiến đấu bảo vệ biên giới phía Bắc (1979-2019). Ngày ấy, Hà Giang là một trong những mặt trận vô cùng ác liệt. Nghĩa trang liệt sĩ quốc gia Vị Xuyên hiện đang có 1772 ngôi mộ, trong đó có một ngôi mộ tập thể, 286 mộ liệt sĩ trong nghĩa trang vẫn chưa xác định được thông tin. Trong tiếng nhạc trầm hùng “Hồn tử sĩ”, chúng tôi thành kính thắp hương trước tượng đài Tổ quốc ghi công và mộ các anh hùng liệt sĩ dưới nắng chiều bảng lảng, khói hương nhẹ bay trong không gian tĩnh mịch, yên ả.
Được tin Hội Hỗ trợ gia đình liệt sĩ Việt Nam, Công ty Cổ phần truyền thông Rồng Việt đã phối hợp với Sở Lao động-Thương binh và Xã hội tỉnh Hà Giang tổ chức Chương trình “Xuân Tri ân – 2019”. Mặc dù thời tiết mưa lạnh, nhưng đại biểu các gia đình liệt sĩ của 9 huyện, thành phố của tỉnh Hà Giang đã có mặt từ rất sớm. Trong số các đại biểu, tôi gặp Mẹ VNAH Nguyễn Thị Lan – Mẹ VNAH duy nhất của tỉnh hiện đang còn sống. Năm nay mẹ đã 97 tuổi, nhưng còn thông tuệ và khỏe mạnh. Mẹ cho biết, nhà mẹ ở thôn Là Lá, xã Minh Ngọc, huyện Bắc Mê. Mẹ có người con trai độc nhất là Tống Văn Khởi. Mười bảy tuổi, anh Khởi làm đơn tình nguyện vào bộ đội, năm 1972, anh Khởi hy sinh tại mặt trận Tây Nguyên. Hiện mẹ ở với người con nuôi là chị Tống Thị Huệ. Mẹ cho biết, nhờ sự quan tâm của bà con làng xóm và các cấp, các ngành nên sức khỏe mẹ vẫn tốt. Mẹ cười bảo tôi: Chuyến này mẹ lên thành phố để dối già đấy! hai mẹ con và những người xung quanh cùng ồ lên vui vẻ! Ông Thào Dũng Sử, sinh năm 1920, là bố liệt sĩ Thào Sáu De, thôn Tả Lùng, xã Phố Là, huyện Đồng Văn. Cụ còn khá nhanh nhẹn, cụ cho biết, được xuống thăm thành phố và nhận quà (Một sổ tiết kiệm 10 triệu đồng) từ Ban tổ chức chương trình, cụ rất vui và phấn khởi; ông Hoàng Chấn Seng, 82 tuổi, người huyện Hoàng Su Phì, bố của liệt sĩ Hoàng Văn Ngấn đã hy sinh năm 1979 tại mặt trận Mường Khương, ông bồi hồi nhớ lại những năm tháng cam go của cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới phía Bắc, những năm 79 – 80. Tuy anh Ngấn không còn nữa, nhưng quê hương, đất nước hiện đã bình yên, làng xóm và gia đình ông cũng khấm khá hơn xưa. Ông cảm kích trước sự chia sẻ và quan tâm của Hội Hỗ trợ gia đình liệt sĩ Việt Nam và Ban tổ chức chương trình Xuân Tri ân, món quà tặng của Ban tổ chức làm cho tết Kỷ Hợi của gia đình ông thêm vui hơn về vật chất, tinh thần.
Hà Giang có 69 mẹ được tặng và truy tặng Mẹ VNAH, hiện nay còn một mẹ đang còn sống; toàn tỉnh có 2.266 liệt sĩ, hiện vẫn còn hơn 2000 liệt sĩ đang nằm ở các chiến trường xưa trong tỉnh, chưa tìm được. Trong chương trình “Xuân Tri ân – 2019”, Ban tổ chức và các nhà tài trợ đã tặng 30 sổ tiết kiệm (mỗi sổ 10 triệu đồng); tặng 75 suất quà (mỗi suất 2 triệu đồng) cho Mẹ VNAH Nguyễn Thị Lan và 104 đại biểu gia đình liệt sĩ có hoàn cảnh khó khăn.
Trong cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới phía Bắc 40 năm trước, Hà Giang chịu nhiều đau thương mất mát, trong đó phải kể đến các gia đình liệt sĩ. Sau 40 năm, với sự nỗ lực khắc phục hậu quả cuộc chiến để lại, lãnh đạo, chính quyền và nhân dân các dân tộc tỉnh Hà Giang đã vượt qua bao khó khăn, gian khổ, hàn gắn vết thương chiến tranh, xây dựng quê hương phát triển cùng đất nước trong sự nghiệp đổi mới. Bằng sự nỗ lực phấn đấu của Đảng bộ, chính quyền và bà con các dân tộc trong tỉnh, các đối tượng người có công với cách mạng – Trong đó có các gia đình liệt sĩ, mẹ VNAH, đời sống vật chất, tinh thần từng bước được nâng lên.
Chia sẻ với chúng tôi, ông Sùng Đại Hùng, Tỉnh ủy viên, Giám đốc Sở Lao động-Thương binh và Xã hội tỉnh Hà Giang xúc động cho biết, lãnh đạo tỉnh Hà Giang và cá nhân ông rất cảm kích trước sự quan tâm, chia sẻ và động viên của Hội Hỗ trợ gia đình liệt sĩ Việt Nam, Công ty Cổ phần truyền thông Rồng Việt và các nhà tài trợ đã dành cho tỉnh Hà Giang, đặc biệt là đại biểu các gia đình liệt sĩ có hoàn cảnh khó khăn trong tỉnh. Theo ông, đây cũng là món quà tri ân gửi tới các anh hùng liệt sĩ, các gia đình liệt sĩ nhân dịp xuân Kỷ Hợi -2019 đang về.