Bối cảnh và sự ra đời của Hội
Trong các cuộc chiến tranh giải phóng và bảo vệ Tổ quốc, Phú Thọ có trên 18.000 liệt sĩ đã anh dũng hy sinh vì nền độc lập tự do, thống nhất nước nhà. Cho đến nay rất nhiều gia đình liệt sĩ chưa có đầy đủ thông tin về sự hy sinh và phần mộ của con em mình; nhiều liệt sĩ chưa được quy tập vào các nghĩa trang; trong số được quy tập vào các nghĩa trang có nhiều liệt sĩ còn thiếu thông tin và nhiều gia đình liệt sĩ còn gặp khó khăn trong cuộc sống. Để xã hội hóa công tác tri ân liệt sĩ,, chia sẻ với các gia đình liệt sĩ những khó khăn trên, ngày 14/3/2012 Chủ tịch UBND tỉnh Phú Thọ ra Quyết định số 684/QĐ-UBND cho phép thành lập Hội Hỗ trợ gia đình liệt sĩ của tỉnh (Hội).
Mục tiêu của Hội là: “Hỗ trợ các gia đình liệt sĩ tiếp cận, thực hiện các chế độ chính sách của Đảng và Nhà nước; góp phần hỗ trợ gia đình liệt sĩ thu thập thông tin, tìm kiếm hài cốt liệt sĩ còn thất lạc hoặc chưa xác định được danh tính bằng thực chứng và giám định ADN; tư vấn, hướng dẫn gia đình liệt sĩ đính chính thông tin liệt sĩ bị sai lệch; chung tay cùng với cấp ủy, chính quyền, đoàn thể và nhân dân các dân tộc trong tỉnh hỗ trợ các gia đình liệt sĩ có khó khăn trong cuộc sống”.
Hội được UBND tỉnh giao nhiệm vụ là thành viên của Mặt trận Tổ quốc VN tỉnh Phú Thọ và thành viên Ban Chỉ đạo Tổng rà soát Người có công với cách mạng; Ban Chỉ đạo tìm kiếm, quy tập cất bốc hài cốt liệt sĩ (BCĐ 515); Ban Chỉ đạo xác nhận Người có công.
Từ khi thành lập đến nay, Hội đã trải qua 02 kỳ Đại hội; hoạt động của Hội đã đi vào nề nếp và đạt hiệu quả thiết thực, góp phần cùng với cấp ủy chính quyền, các ban ngành, đoàn thể và nhân dân trong tỉnh thực hiện tốt nghĩa cử “Đền ơn, đáp nghĩa” đối với những người có công với cách mạng, trong đó có liệt sĩ và gia đình liệt sĩ (GĐLS). Hội tập hợp được các hội viên là những cán bộ, đảng viên, các CCB, các Tổng Giám đốc, Giám đốc các doanh nghiệp, Công ty, các thân nhân liệt sĩ có tâm huyết trong các hoạt động tri ân liệt sĩ. Cả 02 nhiệm kỳ Hội đã tôn vinh ông Nguyễn Hữu Điền, Nguyên Bí thư Tỉnh ủy Phú Thọ làm Chủ tịch danh dự. Hội có 05 Chi hội trực thuộc, với 84 hội viên cùng 22 Chi hội liên kết là những cơ quan, đơn vị thuộc Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh.
Trung tướng Lê Văn Hân, chủ tịch Hội HTGĐLS Việt Nam tặng quà cho Đại hội Hội HTGĐLS tỉnh Phú Thọ
Kết quả hoạt động
Công tác tuyên truyền: Hội thường xuyên phối hợp với Hội CCB các cấp, các Ban liên lạc truyền thống, Báo QĐND, Báo Quân khu 2, Báo Phú Thọ, Thông tin Chi bộ của Ban Tuyên giáo TU, Đài Phát thanh – Truyền hình tỉnh để tuyên truyền về kết quả các hoạt động của Hội và kết nối tìm kiếm thông tin liệt sĩ.
Nhân dịp kỷ niệm ngày thành lập QĐNDVN 22/12/2017, Hội phối hợp với Hội Liên hiệp Văn học-Nghệ thuật tỉnh Phú Thọ tổ chức Đêm nhạc “Lời Tri ân” với những ca khúc hát về Người Lính và ca ngợi quê hương, đất nước do Nhạc sỹ Vũ Văn Viết sáng tác để quyên góp tiền hỗ trợ cho các gia đình liệt sĩ có hoàn cảnh khó khăn. Đêm Nhạc đã được sự cổ vũ của đông đảo các đại biểu trong và ngoài tỉnh đến dự, để lại dấu ấn sâu sắc.
Về hỗ trợ thông tin liệt sĩ và tư vấn cho gia đình liệt sĩ: Hội đã tư vấn trực tiếp tại cơ quan Hội cho trên 1.000 lượt GĐLS và tư vấn, hướng dẫn qua điện thoại, mạng xã hội cho gần 500 lượt gia đình liệt sĩ về các nội dung: Tìm kiếm thông tin liệt sĩ, thủ tục thăm viếng mộ liệt sĩ, thủ tục và các bước di chuyển HCLS về an táng tại quê nhà, thủ tục in sao lại giấy báo tử đã mất, thủ tục và trình tự các bước đính chính sai, lệch thông tin liệt sĩ, thủ tục giám định ADN, thủ tục xác nhận mộ liệt sĩ, thủ tục đề nghị hưởng các chế độ, tiêu chuẩn về liệt sĩ .v.v. đồng thời tư vấn, hướng dẫn cho một số gia đình và địa phương tổ chức Lễ đón nhận, truy điệu và an táng hài cốt liệt sĩ về quê.
Để có thông tin về liệt sĩ, Hội tích cực kết nối với các cơ quan làm công tác chính sách ở các quân khu, quân đoàn, quân binh chủng, Bộ CHQS các tỉnh, thành trong toàn quốc; Sở LĐTB&XH và Hội HTGĐLS các tỉnh; BLL truyền thống; Bạn chiến đấu; Các CCB trong tỉnh đi thăm lại chiến trường xưa; vì vậy đã cung cấp cho Hội tính đến nay gần 4.000 liệt sĩ được quy tập có danh tính trên bia mộ và 1.931 liệt sĩ có thông tin ban đầu (quê quán, ngày nhập ngũ, đơn vị, cấp bậc, chức vụ, ngày hy sinh, trường hợp hy sinh, nơi hy sinh, nơi mai táng ban đầu) để làm cơ sở cho các gia đình liệt sĩ tiếp tục tìm kiếm thông tin người thân của mình. Hội đã tìm kiếm, phát hiện 210 mộ liệt sĩ của tỉnh Phú Thọ có sự sai, lệnh, thiếu sót thông tin; Hội đang tiếp tục tư vấn hướng dẫn các gia đình liệt sĩ đính chính, chỉnh sửa thông tin trên bia mộ và hồ sơ.
Hội đã phối hợp với Hội Hỗ trợ gia đình liệt sĩ Việt Nam, Sở LĐTB&XH tỉnh Phú Thọ, Viện Công nghệ Sinh học, Cục Người có công tổ chức lấy mẫu sinh phẩm 120 thân nhân liệt sĩ để đối chứng giám định ADN xác định danh tính liệt sĩ, đến nay đã cho kết quả đúng 34 trường hợp; gia đình đã làm thủ tục di chuyển hài cốt liệt sĩ về an táng tại quê nhà; số còn lại đang chờ kết quả.
Hội đã phối hợp với Bộ CHQS tỉnh giải mã ký hiệu Quân sự cho 500 giấy Báo tử, từ đó đã xác định được liệt sĩ ở đơn vị nào, hy sinh ngày tháng năm nào, nơi an táng ban đầu ở đâu.v.v. làm cơ sở cung cấp thông tin cho gia đình liệt sĩ tiếp tục liên hệ tìm kiếm. Tiếp nhận, xem xét, kiến nghị và phối hợp với các cơ quan chức năng giải quyết, công nhận cho 12 trường hợp được hưởng chế độ liệt sĩ. Tư vấn, hướng dẫn cho 07 gia đình lập hồ sơ đề nghị các cấp có thẩm quyền giải quyết chế độ liệt sĩ.
Hàng năm, Hội đã tích cực tham gia các hoạt động “Đền ơn-Đáp nghĩa” đối với GĐLS của tỉnh trong dịp kỷ niệm ngày TBLS và các ngày lễ, tết. Đến nay, Hội đã trao tặng 5 căn nhà tình nghĩa với số tiền trên 360 triệu đồng; Tặng 35 sổ tiết kiệm (mỗi sổ 5 triệu đồng) với số tiền 175 đồng. Hỗ trợ cho các gia đình liệt sĩ đưa, đón, viếng 68 hài cốt liệt sĩ về quê an táng, với số tiền là trên 278 triệu đồng. Thăm hỏi tặng 973 suất quà cho thân nhân liệt sĩ và Người có công, với số tiền trên 370 đồng. Ủng hộ bộ đội Trường Sa 5 triệu đồng. Hỗ trợ các gia đình liệt sĩ có hoàn cảnh khó khăn đi lấy mẫu sinh phẩm và giám định ADN, với số tiền là 27 triệu đồng.
Hỗ trợ xăng xe và chi phí trên đường cho 02 gia đình liệt sĩ đi đính chính sai, lệch thông tin trên bia mộ ở nghĩa trang TP Biên Hòa/Đồng Nai và nghĩa trang huyện Tân Biên/Tây Ninh, trị giá 15 triệu đồng.
Ngoài ra, Hội đã phối hợp với các tổ chức và cá nhân thiện nguyện hỗ trợ nhiều chuyến xe miễn phí cho các gia đình liệt sĩ có hoàn cảnh khó khăn để đưa hài cốt liệt sĩ từ các nghĩa trang trên toàn quốc về an táng tại quê nhà, với số tiền gần 100 triệu đồng.
Hội đã ký kết chương trình phối hợp hoạt động với Bộ CHQS tỉnh, Hội CCB tỉnh. Hàng năm có sơ kết và đánh giá kết quả thực hiện Chương trình Phối hợp để rút kinh nghiệm hoạt động có hiệu quả hơn.
Năm 2015, Hội đã phối hợp với Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh khảo sát tình hình Mẹ VNAH và gia đình liệt sĩ của tỉnh. Hàng năm Hội đã phối hợp với trường Chính trị tỉnh, Trường Quân sự tỉnh để tuyên truyền cho cán bộ, giáo viên, học viên các lớp lý luận chính trị trung – cao cấp và các lớp đào đạo Chỉ huy trưởng Quân sự xã, phường, thị trấn về tình hình liệt sĩ và gia đình liệt sĩ của tỉnh nhà và hoạt động của Hội để cán bộ, học viên của nhà trường cùng chung tay với Hội trong hoạt động tri ân liệt sĩ và gia đình liệt sĩ.
Hàng năm Hội phối hợp với Tỉnh đoàn Thanh niên tổ chức thắp nến tri ân các AHLS tại các nghĩa trang trên toàn tỉnh vào dịp kỷ niệm ngày TBLS 27/7 và phối hợp với Ban Chỉ huy Quân sự , phòng LĐTB&XH các huyện, thị, các doanh nghiệp, Trường Chính trị tỉnh và các trường Đại học, Cao đẳng đi thăm hỏi tặng quà cho các gia đình liệt sĩ.
Hội đã phối hợp với Ban Chỉ huy Quân sự các huyện, thị và các xã, phường điều tra khảo sát tình hình liệt sĩ và thân nhân liệt sĩ (TNLS) 215 xã phường, thị trấn trong tỉnh; Vì thế Hội đã nắm được tình hình liệt sĩ và TNLS trong tỉnh để thực hiện tốt chức năng nhiệm vụ của mình. Đồng thời tham gia kiểm tra, khảo sát đánh giá tại 07 huyện, thị về công tác Tổng rà soát Người có công. Kiến nghị đề xuất với các cấp có thẩm quyền nhiều trường hợp liên quan đến chế độ chính sách về liệt sĩ và gia đình liệt sĩ.
Khi các GĐLS có khó khăn cần hỗ trợ phương tiện, xăng xe di chuyển hài cốt liệt sĩ về quê miễn phí thì Hội truyên truyền, vận động các nhà tài trợ giúp đỡ. Nhiều gia đình có liệt sĩ hy sinh; An táng ở nghĩa trang các tỉnh Quảng Nam, Đà Nẵng, Bà Rịa-Vũng Tàu, Bình Phước.v.v. khi đi tìm kiếm, thăm viếng và di chuyển hài cốt liệt sĩ về quê đã được Hội kết nối với các tổ chức, cá nhân nơi sở tại giúp đỡ tận tình chu đáo.
Vận động nguồn lực: Phú Thọ là một tỉnh nghèo, các doanh nghiệp chủ yếu là vừa & nhỏ sản xuất kinh doanh hiệu quả còn thấp, do vậy việc tuyên truyền, vận động nguồn lực trong những năm qua gặp nhiều khó khăn. Tổng số tiền vận động cho hoạt động tri ân liệt sĩ và gia đình liệt sĩ từ khi thành lập đến nay đạt 1.664.880.000 đồng.
Tặng quà cho các gia đình liệt sĩ
Đánh giá chung
Từ khi thành lập đến nay Hoạt động của Hội là đúng hướng, chủ động, tích cực, hiệu quả, có sức lan tỏa rộng rãi, phát huy tốt vai trò cầu nối giữa các GĐLS với các cấp, các ngành và các đoàn thể xã hội được nhân dân và các GĐLS tin tưởng, ghi nhận và được UBND tỉnh đánh giá là một tổ chức Hội-Xã hội hoạt động có hiệu quả. Hội được Bộ LĐTB&XH tặng Bằng khen, UBND tỉnh Phú Thọ tặng bằng khen, Hội HTGĐLS Việt Nam tặng 04 Bằng cho tập thể Hội và tặng Bằng khen cho nhiều cá nhân.
Về phương hướng hoạt động trong những năm tiếp theo
Tri ân các anh hùng liệt sĩ và gia đình liệt sĩ còn lâu dài và rất nhiều việc phải làm. Hội cần tiếp tục tuyên truyền, vận động phát triển hội viên ở các huyện, thành, thị và các doanh nghiệp khi đủ điều kiện theo Điều lệ thì thành lập Chi hội trực thuộc Tỉnh hội. Tuyên truyền về Tôn chỉ, mục đích và những kết quả hoạt động của Hội trên các phương tiện thông tin đại chúng của tỉnh để nhân dân và các GĐLS biết và hưởng ứng hoạt động của Hội.
Cùng Hội CCB tỉnh tổ chức sơ kết Chương trình Phối hợp giữa 02 Hội trong những năm qua; đồng thời thường xuyên kết nối thông tin với các cơ quan có liên quan, Hội HTGĐLS các tỉnh, thành trong toàn quốc; Bạn chiến đấu, Các CCB, các Ban liên lạc truyền thống để khai thác thông tin về liệt sĩ. Cung cấp thông tin về liệt sĩ và mộ liệt sĩ; Tư vấn cho các GĐLS về các chế độ chính sách được thụ hưởng liên quan đến liệt sĩ; Tư vấn, hướng dẫn thủ tục cho GĐLS đi thăm viếng mộ liệt sĩ và di chuyển mộ liệt sĩ; Tư vấn đính chính sai, lệch thông tin và thủ tục xin sao lại giấy báo tử, thủ tục lấy mẫu sinh phẩm giám định ADN.
Dự Lễ đón nhận, truy điệu hài cốt liệt sĩ về an táng tại quê nhà. Thường xuyên phối hợp với Bộ CHQS tỉnh để trích lục Thông tin liệt sĩ làm cơ sở cho các gia đình liệt sĩ tìm kiếm thông tin và tổ chức Hội nghị 3 bên (Bộ Chỉ huy Quân sự, Sở LĐTB&XH và Hội HTGĐLS tỉnh) để triển khai công tác phối hợp tri ân liệt sĩ.
Tổ chức vận động nguồn lực xã hội cho hoạt động tri ân liệt sĩ của tỉnh; thăm hỏi, tặng quà GĐLS có hoàn cảnh khó khăn nhân dịp kỷ niệm ngày TBLS 27/7 và các ngày lễ lơn của dân tộc.
Thực hiện tốt nhiệm vụ là thành viên của UBMTTQ VN tỉnh Phú Thọ và thành viên Ban Chỉ đạo tìm kiếm, quy tập cất bốc hài cốt liệt sĩ; Ban Chỉ đạo xác nhận Người có công.