Trải qua các cuộc kháng chiến dựng nước và giữ nước, với bề dày truyền thống, Nghệ An luôn là tỉnh đóng góp to lớn về sức người, sức của. Có hơn 60 vạn người tham gia lực lượng vũ trang, trên 4,3 vạn thanh niên xung phong và gần 15,2 vạn dân công hỏa tuyến. Mọi mặt trận cam go, ác liệt đều có mặt của con em quê hương Nghệ An. Hơn 4,5 người con ưu tú của Nghệ An đã anh dũng hy sinh, 4,9 vạn thương, bệnh binh, 1,6 vạn nhiễm chất độc da cam; có 31.057 thờ cúng liệt sĩ, 2.763 BMVNAH, là một trong những tỉnh số lượng người có công lớn nhất cả nước.
Chiến tranh đã lùi xa, nhưng hậu quả đối với các GĐLS còn dai dẳng, nặng nề. Trong số 4,5 vạn LS hiện vẫn còn gần 2 vạn LS chưa xác định được danh tính hoặc còn thiếu thông tin. Đây là nỗi đau day dứt của các gia đình và của chúng ta.
Những năm qua Đảng, Nhà nước đã có nhiều chủ trương, chính sách tích cực, làm được rất nhiều việc về công tác hậu phương Quân đội, công tác LS, chăm sóc GĐLS. Nghệ An, bên cạnh thực hiện tốt các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước hàng năm đã trích hàng chục tỷ đồng ngân sách để tặng quà, sổ tiết kiệm, xây dựng nhà tình nghĩa, phụng dưỡng MVNAH … Tuy vậy đến nay vẫn còn nhiều việc phải làm, tiến hành một cách tích cực, thường xuyên, nhiệm vụ ấy đòi hỏi cả hệ thống chính trị, sự chung tay góp sức của toàn xã hội.
Xuất phát từ yêu cầu đó, ngày 15/4/2014 UBND tỉnh đã có QĐ số 1514/QĐ-UBND cho phép thành lập Hội Hỗ trợ gia đình liệt sỹ tỉnh (Hội) nhằm thực hiện chủ trương xã hội hóa, góp phần cùng các cấp, các ngành và các cơ quan Nhà nước thực hiện tốt hơn đạo lý “Uống nước nhớ nguồn, đời đời nhớ ơn các AHLS”. Hội hoạt động với Tôn chỉ, mục đích: Tôn vinh và tri ân các AHLS, GĐLS và MVNAH, Hỗ trợ các GĐLS tiếp cận, thực hiện và thụ hưởng các chế độ chính sách của Đảng và Nhà nước, góp phần giúp các GĐLS thu thập thông tin, tìm kiếm hài cốt LS còn thất lạc hoặc chưa xác định danh tính, tham gia khảo sát, nghiên cứu và đề xuất với các cơ quan quản lý nhà nước về chính sách và các giải pháp thực hiện chính sách về liệt sĩ và thân nhân liệt sĩ.
Ban chấp hành Hội và các đạibiểu chụp ảnh lưu niệm tại Đại hội nhiệm kỳ 2019-2024
Ra đời và hoạt động trong bối cảnh kinh tế còn nhiều khó khăn, Hội không được xếp loại Hội đặc thù, không có biên chế và ngân sách nhà nước hỗ trợ, hầu hết các hoạt động… Hội phải tự trang trải. Tuy không là Hội đặc thù nhưng tâm nguyện của Hội là Hội “Đặc biệt”. Vượt qua khó khăn, thách thức, với tình cảm và trách nhiệm đối với các AHLS, GĐLS sau 5 năm hoạt động, Hội đã làm được nhiều việc thiết thực, hiệu quả và có ý nghĩa tri ân sâu sắc.
Về công tác tuyên truyền:
Hội đã có nhiều hình thức tuyên truyền phong phú, linh hoạt để đông đảo cán bộ và nhân dân hiểu hơn về Hội, hiểu rõ về tôn chỉ mục đích của Hội. Được sự giúp đỡ của Sở Thông tin – Truyền thông, Hội đã mở trang Website để đưa kịp thời các thông tin về hoạt động của Hội. Trang Website thực sự làm cầu nối giữa Hội với các TNLS và những người quan tâm đến công tác liệt sỹ; Hội đã hai lần in và phát hành trên 300 tờ gấp giới thiệu tóm tắt những hoạt động cuar Hội. Hội thường xuyên tổ chức làm việc với một số cơ quan Báo, Đài Phát thanh – Truyền hình tỉnh, đại diện 1 số báo Trung ương thường trú tại địa phương, làm việc với lãnh đạo: Ban Tuyên giáo, Ban dân vận Tỉnh ủy, UBMTTQ tỉnh, Sở LĐTB&XH, Hội CCB, Hội Doanh nghiệp tiêu biểu của tỉnh. Sau mỗi lần trao đổi làm việc đều có thông báo kết quả để các cơ quan liên quan tiếp tục triển khai, phối hợp, thực hiện.
Hàng năm nhân dịp kỷ niệm các ngày lễ, giỗ Bác Hồ (21/8), ngày TBLS 27/7, ngày thành lập Quân đội 22/12, Cách mạng tháng 8 và quốc khánh 2/9 và ngày giải phóng miền nam (30/4) … Hội đã tổ chức tặng quà, gặp mặt các GĐLS tiêu biểu đi dâng hương, hoa ở các nghĩa trang trong tỉnh và nghĩa trang quốc gia. Tham gia đưa đón HCLS quân tình nguyện và chuyên gia Việt Nam giúp nước bạn Lào hy sinh trở về quê Mẹ. Đặc biệt tổ chức đại diện một số TNLS tiêu biểu ra nghĩa trang Hàng Dương Côn Đảo thắp hương, viếng mộ TBT Lê Hồng Phong, các chí sỹ yêu nước và mộ chị Võ Thị Sáu … Thông qua các hoạt động, Hội đã tạo được sức lan toả trong các tầng lớp nhân dân và xã hội.
Về hỗ trợ các GĐLS thu thập thông tin, tìm kiếm hài cốt liệt sỹ còn thất lạc hoặc chưa xác định được danh tính:
Đây là một nội dung công việc hết sức cần thiết nhưng cũng hết sức khó khăn, để đạt kết quả, Hội đã kết nối với một số đơn vị, địa phương và Hội HTGĐLS một số tỉnh. Kết quả 5 năm qua Hội đã thu nhận được trên 5.796 thông tin và địa chỉ của các liệt sỹ quê ở Nghệ An hy sinh ở nhiều chiến trường. Các thông tin trên Hội đã phân loại chuyển cho phòng LĐTB&XH các huyện, TP, TX để thông tin đến các gia đình và phối hợp với Đài Phát thanh – Truyền hình tỉnh hoặc đưa lên trang Website của Hội, thông qua các kênh thông tin, nhiều gia đình đã đến Hội nhờ tư vấn giúp đỡ làm thủ tục để đến thắp hương, viếng mộ. Tại Văn phòng Hội đã tư vấn cho 315 lượt TNLS đến phản ánh nguyện vọng và đề nghị giúp đỡ liên quan đến chế độ chính sách đối với liệt sỹ và GĐLS. Cùng với các hoạt động trên, Hội đã phối hợp với Hội HTGĐLS Việt Nam và gia đình lấy 4 mẫu sinh phẩm của liệt sỹ để xác định ADN, kết quả có 2 mẫu đã xác định danh tính, 2 mẫu đang chờ kết quả. Cũng 5 năm qua Hội đã 2 lần phối hợp với Ban Tôn giáo tỉnh và Ban Trị sự Phật giáo Việt Nam tỉnh Nghệ An tổ chức 2 đại lễ cầu siêu, thắp nến tri ân tưởng niệm anh linh các AHLS ở Nghĩa trang TP Vinh và Nghĩa trang Xô viết 12/9 ở thị trấn Hưng Nguyên, tại các điểm cầu siêu có hơn 5 ngàn người tham dự.
Về vận động phát triển Hội viên, tổ chức Hội.
Ngay sau Đại hội, Thường trực Hội đã có nhiều giải pháp để phát triển Hội viên, thông qua hình thức tuyên truyền, qua các buổi làm việc với các địa phương, đơn vị, làm tờ gấp, viết các bài đăng trên các báo…Vì vậy đã có nhiều tổ chức và cá nhân gia nhập Hội. Đến nay đã có 314 Hội viên, hội viên cao tuổi nhất 83, ít tuổi nhất 38, Trong đó có: 2 cấp tướng; 3 đ/c UVBTV Tỉnh ủy và 02 đ/c nguyên UVTV; 05 đ/c TUV và nguyên TUV; 6 đ/c Chủ tịch huyện; 2 đ/c Bí thư; 1 Phó bí thư Huyện ủy; 17 đ/c Phó chủ tịch các Huyện, Thành, Thị, 19 trưởng phòng LĐTB&XH, trưởng phòng người có công Sở LĐTB&XH tỉnh. Lực lượng vũ trang có 10 đại tá, 2 thượng tá; 9 đồng chí là Giám đốc, Phó giám đốc các Sở, Ban, Ngành đoàn thể cấp Tỉnh; đại diện cơ quan Báo đài có 10 đồng chí. Đặc biệt Hội viên tham gia hầu hết là cán bộ, Giám đốc các Doanh nghiệp.
Tặng xe đạp cho GĐLS có hoàn cảnh khó khăn tại ĐH đại biểu lần thứ II của Hội
Trong số Hội viên có 11 con liệt sỹ và 85 TNLS, các Hội viên đã được Hội HTGĐLS Việt Nam cấp thẻ. Thành lập 2 tổ chức Hội cấp huyện ở huyện Tân kỳ và Thanh Chương.
Hội đã cùng với Thường trực Hội CCB tỉnh, ban hành quy chế phối hợp hoạt động tri ân liệt sỹ. Hưởng ứng lời kêu gọi của Hội HTGĐLSVN vận động xã hội, các hội viên nhắn tin ủng hộ Quỹ TALS hàng năm các tháng 6,7,8 đạt kết quả khá.
Về huy động nguồn lực xã hội cho hoạt động tri ân liệt sỹ:
Xác định đây là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, thường xuyên cần tập trung có kế hoạch thực hiện. Hàng năm xây dựng chỉ tiêu vận động, tranh thủ sự quan tâm, giúp đỡ của các Đ/c lãnh đạo tỉnh, các Đ/c lãnh đạo quê Nghệ An công tác tại Hà Nội để tiếp cận làm việc với các đơn vị kêu gọi ủng hộ Quỹ. Kết quả sau 5 năm hoạt động, Hội đã vận động được gần 28 tỷ đồng. Đặc biệt hai năm 2015, 2017 kỷ niệm 68 và 70 năm ngày TBLS, được sự đồng ý của TT Tỉnh ủy, UBND tỉnh, Hội trực tiếp chủ trì, phối hợp với Đài Phát thanh – Truyền hình tỉnh, một số Sở, Ngành, tổ chức Chương trình nghệ thuật TALS, truyền hình trực tiếp được các Đ/c lãnh đạo tỉnh, Hội HTGĐLSVN, Quân khu 4, Tỉnh ủy các Sở, Ban, Ngành tham dự động viên, cổ vũ và tặng quà cho đại diện các Bà mẹ VNAH và thân nhân GĐLS. Tại đây các cơ quan, đơn vị đã ủng hộ Quỹ đạt trên 21,7 tỷ đồng, trong đó có nguồn đăng ký của các huyện, TP, TX.
Năm 2020, ngay các tháng đầu năm mặc dầu đại dịch COVID – 19, tác động nặng nề các lĩnh vực kinh tế, nhưng Hội đã có nhiều giải pháp linh hoạt phù hợp, nhờ vậy tính đến cuối tháng 5/2020, Hội đã vận động các đơn vị đăng ký và ủng hộ đạt trên 1,5 tỷ đồng đạt và vượt kế hoạch cả năm. Đây là nguồn lực quan trọng để Hội hỗ trợ cho các GĐLS có hoàn cảnh khó khăn,
Về hỗ trợ các GĐLS có hoàn cảnh khó khăn về đời sống và nhà ở:
Tổng hợp từ báo cáo của các huyện cuối năm 2014, cả tỉnh có 17.221 GĐLS còn khó khăn cần được hỗ trợ, trong đó có 1.500 đối tượng đặc biệt khó khăn về nhà ở cần được hỗ trợ.
Nhằm đảm bảo khách quan công bằng, đúng đối tượng, Hội đã chủ động phối hợp với Sở LĐTB&XH, phòng LĐTB&XH các huyện, TP, TX tổng hợp thông tin về hoàn cảnh khó khăn của từng gia đình đồng thời có nội dung hướng dẫn quy trình, thủ tục đề nghị hỗ trợ, giúp đỡ. Kết quả 5 năm qua Hội đã phối hợp với các huyện, TP, TX và các nhà tài trợ hỗ trợ xây dựng mới được 355 nhà (mỗi nhà 50 triệu đồng) và sữa chữa 56 nhà mỗi nhà 30 triệu, tặng 329 sổ tiết kiệm, 5.800 suất quà (500 ngàn – 1 triệu đồng/suất), 50 xe lăn, 90 xe đạp, hỗ trợ xây dựng, nâng cấp 6 nghĩa trang, nhà bia tưởng niệm các AHLS, hỗ trợ giám định ADN 3 trường hợp. Tổng số tiền đã hỗ trợ cho thân nhân liệt sỹ trên 23 tỷ đồng.
Các tết cổ truyền dân tộc, thực hiện thư kêu gọi của Bí thư Tỉnh ủy và UBMTTQVN tỉnh “tết vì người nghèo” Hội đã tích cực vận động các Doanh nghiệp, Doanh nhân trong và ngoài tỉnh chung tay góp sức giúp đỡ người nghèo, thân nhân GĐLS và đối tượng có công khác. Năm năm Hội đã cùng các đơn vị ủng hộ phối hợp các huyện, TP, TX. Tặng 5.800 suất quà cho các đối tượng với số tiền 1,7 tỷ đồng. Kết quả đã vượt so với kế hoạch: xây dựng nhà tình nghĩa vượt gần 5 – 6 lần, tặng quà vượt 9 lần. Kết quả trên để lại nhiều dấu ấn tốt trong dư luận và các tầng lớp nhân dân, góp phần làm giảm nỗi đau mất mát của các gia đình liệt sỹ, được Tỉnh ủy, UBND tỉnh, các huyện, thành phố, thị xã ghi nhận, đánh giá cao.
Với những nỗ lực, cố gắng đã đạt được 5 năm qua, Hội đã được các cấp, các ngành tặng 70 bằng khen trong đó: 34 bằng khen cho tập thể và 36 bằng khen cho cá nhân. Cụ thể:
- Hội HTGĐLSVN: Tặng 24 bằng khen cho tập thể, 31 bằng khen cho cá nhân.
- Bộ LĐTB&XH: Tặng 1 bằng khen cho 1 tập thể và 1 bằng khen cho chủ tịch Hội.
- UBND tỉnh: Tặng 14 bằng khen cho tập thể, 8 bằng khen cho cá nhân, năm 2019 Hội HTGĐLS tỉnh được UBND tỉnh tặng cờ đơn vị hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ.
- Tại Đại hội lần thứ 2 nhiệm kỳ (2019 – 2024). Vinh dự được Tỉnh ủy, HĐND, UBND, UBMTTQ tỉnh tặng bức trướng với dòng chữ Hội HTGĐLS tỉnh Nghệ An: “Năm năm đoàn kết, xây dựng và phát triển tri ân các AHLS”.
Tặng quà cho các Mẹ VNAH
Đánh giá chung
Ưu điểm:
Hội đã sớm củng cố và ổn định tổ chức thực hiện nhiệm vụ đúng Mục đích, Tôn chỉ, Điều lệ đã làm được nhiều việc rất có ý nghĩa thể hiện tính nhân văn sâu sắc. Nổi bật nhất là kêu gọi, huy động các nguồn lực xã hội để hỗ trợ xây dựng nhà tình nghĩa, nâng cấp nghĩa trang, tặng sổ tiết kiệm, tặng quà, xe lăn, xe đạp…Bước đầu có hiệu quả trong hoạt động phối hợp hỗ trợ thông tin tìm kiếm liệt sỹ, kết quả trên góp phần tích cực vào sự nghiệp TALS trên địa bàn tỉnh.
Công tác tuyên truyền gắn với kết quả cụ thể đã từng bước tạo sức lan tỏa trong các tầng lớp nhân dân được dư luận đồng tình ủng hộ, đánh giá cao và hiểu thêm về Hội.
Được Hội HTGĐLSVN quan tâm động viên, khích lệ. Được Thường trực Tỉnh ủy, UBND tỉnh Bộ tư lệnh Quân khu 4 và một số đồng chí lãnh đạo quê hương Nghệ An đang công tác ở Hà Nội quan tâm giúp đỡ có hiệu quả.
Quá trình hoạt động luôn phối hợp gắn kết chặt chẽ với ngành LĐTB&XH, Bộ chỉ huy Quân sự tỉnh và lãnh đạo huyện, TP, TX.
Các nguyên tắc cơ bản quy định tại Điều lệ Hội và Quỹ HHTGĐLS được thể chế hóa bằng quy chế, quy định và thực hiện nghiêm túc.
Tập thể thống nhất, đồng thuận luôn nêu cao tinh thần trách nhiệm, chủ động làm tốt công việc được phân công. Nhiều hội viên, UVBCH, BTV tâm huyết nhiệt tình, người đứng đầu đã phát huy tốt vai trò trung tâm đoàn kết, tập hợp cùng tập thể hoàn thành nhiệm vụ đề ra.
Tồn tại:
Chỉ tiêu phát triển Hội và chi Hội cấp huyện chưa đạt. Một số UVBCH, BTV do điều kiện công tác nên khó khăn trong việc sinh hoạt, cá biệt só một số UVBCH chưa phát huy được tầm ảnh hưởng của mình ngay tại đơn vị.
Công tác tìm kiếm các liệt sỹ thiếu thông tin hoặc chưa tìm được bia mộ, tuy đã có nhiều cố gắng nhưng vẫn chưa đạt được yêu cầu mong muốn.
Tuy số lượng hội viên đông nhưng chưa xây dựng được hình thức tổ chức sinh hoạt, để gắn kết nên chưa phát huy được sức mạnh.
Phương hướng hoạt động 5 năm tới 2020-2025
Giai đoạn 2021 – 2025 nhiệm kỳ III của Đại hội Hội HTGĐLS Việt Nam, là thời gian Hội HTGĐLS tỉnh Nghệ An thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ của Đại hội lần thứ II, nhiệm kỳ 2019 – 2024, Hội hoạt động trong bối cảnh kinh tế của đất nước phát triển ổn định hơn. Công cuộc đổi mới của Đảng thu được nhiều kết quả tích cực. Đời sống của các tầng lớp dân cư và thân nhân GĐLS được cải thiện, nâng lên tạo thuận lợi cho hoạt động tri ân liệt sỹ. Hội đã có một số kinh nghiệm trong công tác, điều kiện để tiếp tục làm tốt hơn hoạt động tri ân liệt sỹ và GĐLS.
Hội đã xác định một số nhiệm vụ cụ thể:
Bám các nội của Đại hội III, nhiệm kỳ 2020-2025 của Hội HTGĐLS Việt Nam để cụ thể hoá thành chương trình hoạt động của Hội HTGĐLS tỉnh Nghệ An.
Tiếp tục tuyên truyền nâng cao nhận thức về đạo lý “uống nước nhớ nguồn” nhằm góp phần làm cho xã hội nhất là giới trẻ thấu hiểu và có ý thức trách nhiệm cao hơn đối với các thế hệ cha anh đã hy sinh vì Độc lập tự do của Tổ quốc.
Chủ động phối hợp và làm việc với một số huyện, thị có điều kiện để thành lập 3 – 4 Chi Hội trực thuộc; Phát triển 50 – 80 hội viên mới.
Làm tốt công tác huy động nguồn lực xã hội cho tri ân các AHLS, kế hoạch mỗi năm 1,5 – 2 tỷ đồng. Năm 2022 kỷ niệm 75 năm ngày TBLS phấn đấu huy động đạt 3 – 5 tỷ đồng.
Kỷ niệm 75 năm ngày TBLS (27/7/1947 – 27/7/2022) phối hợp với Ban trị sự phật giáo Việt Nam tỉnh Nghệ An, Ban Tôn giáo tỉnh, UBND một số địa phương tổ chức lễ cầu siêu, thắp nến tri ân, tại nghĩa trang liệt sỹ.
Phối hợp với phòng LĐTB&XH, lãnh đạo các huyện, TP, TX xác định các GĐLS có hoàn cảnh khó khăn để:
– Hỗ trợ xây dựng và sửa chữa 80-100 nhà nhà tình nghĩa, mỗi nhà 50 triệu đồng và sửa chữa mỗi nhà 25 triệu đồng.
– Tặng 50 -70 sổ tiết kiệm, mỗi sổ 5 – 10 triệu đồng.
– Tặng 1.500 – 2.000 suất quà:, mỗi suất 500 ngàn đến 1 triệu đồng.
– Tặng: 50 xe lăn, 100 xe đạp …
Phối hợp với một số Hội, Ban quản trang, đơn vị quân đội các tỉnh thu thập từ 1500 – 2000 thông tin để chuyển cho Phòng LĐTB&XH các huyện, thành phố, thị xã; trên các phương tiện thông tin đại chúng và trên Webssite của Hội, cung cấp cho các GĐLS có điều kiện tìm kiếm hài cốt liệt sỹ.
Phát huy vai trò thành viên tích cục và có trách nhiệm của MTTQ tỉnh, nghiên cứu, giám sát để có cơ sở đề xuất với các cơ quan chức năng về chính sách ưu đãi đối với liệt sỹ và TNLS.
Nguyễn Đình Thường
PCT-TTK Hội HTGĐLS VN
Theo BC 5 năm hoạt động TALS củ Tỉnh hội Nghệ An.